Cinsel Terapi Nedir ?
Günümüzde “cinsel terapi” kavramı, hayatımızda karşımıza çıkmış olabilecek bir kavramdır. Peki cinsel terapi nedir ? Cinsel terapi; cinsel problemler hakkında eğitim almış uzman psikolog ve psikiyatristler tarafından verilir ve cinsel problemlere sahip kişi ya da çiftlere karşı uygulanan bir takım terapi çeşidi olarak bilinmektedir. Bu terapiler kognitif davranışçı tedaviler olarak da bilinir.
Kimlere Cinsel Terapist Denir ?
Cinsel terapiyi uygulayan kişi, birey, aile, çift ve grupların cinsel ve ruhsal problemlerine çözüm getirmelerine ya da onlarla iş birliği kurarak çalışmanın yürütülmesine yardımcı olan kişiye cinsel terapist denir.
Cinsel Sorunlar Nasıl Tedavi Edilir ?
Cinsellik kavramı sadece cinsel organlarla ilgili bir kavram değildir. Genellikle, kişinin davranışları ve cinselliği, o kişinin psikolojik, bedensel ve sosyal koşullarından büyük ölçüde etkilenmektedir ayrıca cinsel sorunların ve bir takım cinsel bozuklukların meydana gelmesinde bireyin psikolojik ve bedensel özelliklerinin yanında ikili ilişkileri arasındaki etkileşim de önemli yer tutmaktadır.
Bazı toplumların cinsellik ile ilgili kalıplaşmış bazı inançları, duyguları, düşünceleri vardır fakat bu kalıplaşmış inançların çoğu zaman yanlış olduğu da gözardı edilemez bir durumdur. Her bireyin cinsel sorunları aynı değildir ve cinsel sorunlarının oluşmasında rol oynayan veya etkileyen bazı olaylar vardır. Tedavilerde bu olaylar önemli yer tutmaktadır. Kişiler ile görüşmeler sağlanarak, bu probleme neden olan olay ve bu olayın yerleşmesinde etkili olan durumlar birlikte incelenerek bu durumların ortadan kaldırılması sağlanır. Ayrıca cinsel sorunların tedavisinde etkili olacak ilaçlar ve psikoterapiler verilerek bireyin en kısa sürede çözüme ulaşması hedeflenir.
Eğer cinsel sorunların sebebi biyolojik veya tıbbi bir durum ise bu durumlara başka ilaçlar ve diğer tıbbi tedaviler ile müdahale edilmektedir. Bu durumlarda tedaviyi ürologlar, kadın hastalıkları ve doğum uzmanları, psikiyatristler üstlenmelidir. Ancak sorun psikolojik bir sebebe dayanıyorsa ve psikolojik etmenler bu sorunun oluşmasında daha çok etkiliyse, bu kişilere cinsel terapinin uygulanması gerekmektedir.
Cinsel Terapiyi Kimler Yapabilir ?
Bu konuda eğitim almış klinik psikologlar ve psikiyatristler bu konuda yetkili kişilerdir. Bütün tedavi çeşitlerinde de olduğu gibi cinsel terapide de bilimsel verilere dayanarak bazı sonuçların elde edilmesi gerekmektedir. Eğer ortaya yeni bir tedavi yöntemi atılıyorsa bu tedavi yöntemlerinin bilimsel ve etik olması ilk koşuldur. Ek olarak, meslek topluluğundaki üyeler tarafından da yeni tedavinin onaylanması gerekmektedir.
Günümüzde Dünyada ve Türkiye’de 1970 yıllarından beri “Cinsel Terapi” konusu gündeme gelmiştir. Vajinismus, erken boşalma, erkeklerin sertleşme bozuklukları, cinsel isteksizlik, kadınların uyarılması ve orgazm bozuklukları gitgide artmaya başlamış ve cinsel terapi konusu aktif bir şekilde rol oynamaya başlamıştır.
Cinsel Terapi Kaç Seans Sürer ?
Cinsel sorunların çeşidine ve çiftler arasındaki sorunlardan kaynaklanan problemlere göre seans sürelerinde değişimler görülmektedir. Ancak cinsel terapilerin süresi ortalama olarak 2-4 ay arasında ve 6-10 seans şeklindedir ve sorunların şiddetine göre bu süre azalmakta ya da artmaktadır.
Cinsel Terapistin Özellikleri Nasıl Olmalıdır ?
- Güvenilir, yargılamayan, cinselliğe olumlu bakan ,tarafsız olarak olaylara bakabilen, farklı durumlara karşı saygı duyabilen bireyler.
- Terapistlerin, danışanlarına (hastalarına) orada bulunma sebeplerini açık bir şekilde açıklamaları gerekmektedir.
- Tanı koymadan önce tetkiklerin doğru yapılması ve yaşam öyküsünün yeterli bir şekilde alınması gerekmektedir.
- Uygulanacak tedavilerin seçiminde cinsel terapist sorumludur ve danışana(hastaya) tüm tedavi koşulları hakkında bahsetmesi ve tüm ihtimalleri söylemesi gerekmektedir.
- Cinsel terapist hasta ile girdiği tedavide bilgilerin gizliliğine önem vermeli ve hastanın hayatı ile ilgili bir durum söz konusu olmadıkça ya da hukuki anlamda bir problem çıkmadığı sürece bu bilgilerin gizli tutulmasına dikkat etmelidir.
- Danışan ve terapist arasında herhangi bir yakınlık olmamalıdır.
Cinsel Terapide Neler Yapılır ?
Hastane ve psikoterapi oturumlarında meydana gelir. Cinsel terapiye başvuran kişilerin cinsel partneri ile birlikte tedaviye başlaması daha iyi başarı elde etmesini sağlamaktadır. İlk olarak her iki partner ile ayrı ayrı görüşülerek cinsel yaşam öyküleri alınır ve sorunun sebebi belirlendikten sonra hedeflere odaklanılarak çiftlere de uyacak bir biçimde birlikte belirlenir. Bu süreçte görüşme sıklıkları ve süreleri de belirlenmektedir. Tedaviye gelen kişiler de günümüzde bilinen bazı problemlerin yanında cinsel eğitimsizlik, cinsel bilgi problemleri, cinsellik ile ilgili yanlış inanışlar ve yetiştirilme tarzlarında önemli yere sahiptir. Bunların ortadan kaldırılmasında bazı teknikler uygulanır. Mesela;
- Cinsel bölge anatomisi ve fizyolojisi gösterilerek bölgelerin tanınması sağlanır.
- Cinsel olarak uyarılmaların ve fizyolojik olarak ortaya çıkan cevapların nasıl olduğu konusunda bilgi verilir.
- Yanlış cinsel inanışlar, kalıp yargılar ve cinsellik kavramı anlatılır
- Ev ödevleri verilir.
Cinsel Terapi Konusunda Kişiye Öğretilen Temel Konular Nelerdir ?
Psikoterapilerde ve ana cinsel tedavilerde kişiye mahrem ve güvenli bir ortam sağlanır. Bu ortamda kişinin bedenini, kimliğini, kendisini ve ilişkisini keşfetmesine yardımcı olunur. Bu kendisini, kimliğini, bedenini ve ilişkisini tanıma durumları sanki bir merdiveni anımsatır şekilde basamak basamaktır. En önemlisi de bu geçen sürecin hızlı ya da yavaş olması kişinin özellikleri ile ilgili bir durumdur. Kişi ilaç ile tedavi gördüğünde ise hasta ve doktor arasındaki ilişkinin önemi gözardı edilemez. Aradaki bu ilişkinin iyi olması, bazı olaylarda psikoterapi ve cinsel terapinin bir parçası olarakta karşımıza çıkabilir. Çünkü cinsellik sadece bedensel bir sorun değildir. Cinsel terapilerde sorunun yok edilmesini sağlayacak bazı ev ödevleri verilir ancak bu ödevlerin yapılmasını engelleyen bazı otomatik düşünceler vardır. Bu düşünceleri düşünürken bazen farkında olamayabiliriz. Otomatik düşünceler, genellikle negatif düşünceler olarak bilinmekte ve üzüntü, öfke, mutsuzluk, kaygı, suçluluk gibi duygular sonucunda bu düşünceler meydana gelmiş olabilir. Bu düşünceler ile baş edebilmek ve negatif düşünceleri pozitife döndürebilmek için cinsel terapistlerin yardımı etkili bir yöntem olacaktır. Cinsel terapistler bu süreçte kişilerin ,gevşeme, partneri ile konuşma, aşk oyunları, kendi bedenini sevme, güvenme gibi durumların farkındalığını kazandırarak yardımcı olur ve bu “kendine yardım teknikleri ile danışanını bilgilendirir.
Cinsel Terapinin Gelişimi
- Geleneksel Cinsel Terapi: Bu dönemin önemli bilim adamları Freud ve Wilhelm Reich’tir. Bu dönemde tedaviye psikanalitik bir bakış açısıyla yaklaşılır. Cinsel problemlerin insani ve ruhsal temellerine inilmesi amaçlanmış ve tedavide birey dikkat edilecek önemli bir nokta olmuştur.
- Masters ve Johnson Dönemi: Bu dönemin önemli kişileri, Masters ve Johnson ve Marten Cole olarak bilinmektedir. Bu dönemde cinsel işlev bozukluklarına özgü yöntemler kullanılmış ve cinsel sorunların kaynaklandığı ya da etkilendiği dış belirtiler yok edilerek tedavide çift ve çift ilişkileri üzerinde durulmuştur. Bu kişilerin iktidarsızlıklarında insan davranışlarının öğrenilmiş olduğunu ve unutulabileceğini düşünerek orgazm ve penisin sertleşmesini sağlayacak egzersizler verilmiştir. Bu terapiler 2-3 haftalık programa sahiptir.
- Modern Cinsel Terapi: Bu dönemde cinsel terapistlerin aile terapileri ve bireysel psikoterapi konularında eğitim almaları gerektiği ve üroloji, jinekoloji, psikiyatri, nöroloji gibi farklı alanların bu konuda ki sorumlulukları vurgulanmıştır. Tedavinin, duruma göre birey ve probleme sahip çiftler üzerine yapılması uygun görülmüştür.
Cinsel Mitler
Mitler, doğru bilinen yanlışlardır. O kadar çok bu inanışların doğru olduğuna inanılır ki yanlış olabilme ihtimalleri bile sorgulanmaz. İnsanlar, genellikle cinsel organ denildiği zaman akıllarına ilk penis ve vajina gelir oysa en önemli cinsel organımız beyindir. Çünkü cinsel orgazmdan alınan haz tamamıyla beyinde meydana gelen düşüncelerimiz ile ilgilidir.
Kadınların cinsellikte erkeğin haz almasını önemsemesi gerektiği ve bundan sorumlu olduğu inanışı ise bir başka yanlış mittir. Ancak bu ataerkil toplumlar tarafından ortaya atılmış bir inanıştır. Kadınlarında erkekler kadar uyarılma düzeyleri vardır. Ancak bu yanlış mit inancına sahip kadınlar ileride de zevk alacak mıyım diye değil zevk verebilecek miyim diye düşünürler. En fazla bilinen mitlerden biri de erkeğin cinsel organın büyüklüğü verdiği zevk ile ilişkili olduğu gibi söylentilerdir ancak yapılan araştırmalara göre alınan zevk ve penisin büyüklüğü arasında herhangi bir ilişki bulunamamıştır. Vajinanın esnek bir yapıya sahip olması nedeniyle penis boyutuna göre vajinada esneme meydana gelmektedir. Ortalama 8-9 cm boyunca esneyebilme özelliği vardır. Bu yüzden penis için kullanılan büyütme ilaçlarının alınmasına gerek yoktur.
Cinsellik senin performansına bağlıdır. Başarırsan adamsın! düşüncesi erkeklerin her zaman cinsel beraberliğe hazır olması gerektiği ve penis sertliğinin “erkekliğin” simgesi olduğu inanışını desteklemekte ve kişi de bunların sonucunda sertleşme ile ilgili sorunlara neden olabilmektedir. Vajinismus kadınlarda görülebilen bir diğer durum ise vajinal sterildir. Vajinadan içeriye bir şeyin gireceği düşüncesi kişide tehlikeli bir durum olarak düşünülmekte ve bu durumu düşününce vajinadan girişin kapanması kaçınılmaz olabilmektedir. Ancak vajina steril olmamakla beraber penisi de içeriye almaya hazır bir organdır. Bu tabular ve yanlış inanışlar, çarpıtılmış dinsel baskılar vajinismus üzerinde çok büyük bir etkiye sahiptir. Bu sorunların çözümünde bilişsel olarak yeniden yapılandırma yapılarak, yeni düşünce kalıpları oluşturulmaya çalışılmalıdır.
Cinsel Terapi ne kadar etkilidir? Cinsel Terapi Tedavisinin Başarı Oranı Nedir?
Kadınlarda görülen cinsel işlev bozukluğu Vajinismus’un tedavisinde etkili çözümler vermektedir. Disparoni (Ağrılı cinsel ilişki) sinde de yüksek başarılar elde edilmeye başlanmıştır. Cinsel sorunların bazılarında, kullanılan bir takım ilaçlara bağlı olarak bu durum meydana gelmiş olabilir. Bu ilaç saptanarak ilaçın değişimi uygun görülmektedir ve son olarak cinsel sorunların tedavisinde devam durumu çok önemlidir. Eğer tedavi yarıda kesilmiş ya da yarım kalmışsa yeniden problemlerin ortaya çıkma olasılığı vardır.
Kaynakça ve İleri Okuma:
- CİSED- Cinsel Sağlık Enstitüsü Derneği
- CETAD-Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği
- Dr.Cem Keçe,(2015),cinsel mitler ve vajinismus. Terapi odası videosu.
Yazar: Elif Begüm CAVAK