Bazı yerlerde histerik kişilik bozukluğu olarak geçmekte ve Dsm-5’te ise histriyonik kişilik bozukluğu olarak geçmekte olan histrionik kişilik bozukluğuna sahip olan insanlarda belirgin bir şekilde olayları aşırı dramatize ederek dikkat çekmeye çalıştıklarını görebiliriz. Bu bozukluğun iki anlamı olduğu öne sürülür ve hangisinden türediği tartışması halen sürmektedir; biri Eski Yunancada histerian kelimesinin karşılığı olan “rahim” anlamı diğeri ise Latincedeki histrio kelimesinin anlamıyla “tiyatro oyuncusu” dur. Histrionik kişilik bozukluğu 2400 yıl önce Hipokratın tanı olarak koyduğu histeri rahatsızlığından farklıdır.
Bu rahatsızlığa sahip kişiler tüm ilgininin onlarda olmasını isterler bunun yanında kararlarından tam emin olmadıkların için sürekli yanındaki kişilerden onay bekleme durumundadırlar. Heyecanlı bir hayatları olsun isterler ve normal bir hayatın pek onlara uygun bir hayat olmadığını düşünürler.
Histrionik kişilik bozukluğunun sebepleri arasında en önemlisi çocukluk çağında annenin ayartıcı davranışlarını örnek alarak, babaya ilgi göstermesiyle başlar bu yüzden sürekli karşı cinsi etkilemeye çalışmaktadır. Kadınlarda erkeklere göre daha fazla rastlanmaktadır. Bu dönem Sigmund Freud’un oedipus ve elektra kompleksinin olduğu döneme denk gelmektedir ve bu dönemi iyi atlatamamış olmasıyla da kaynaklana bilmektedir.
Histrionik kişilik bozukluğu ile birlikte bazı hastalıklarda görülebilmektedir. Bunlar somatizasyon bozukluğu, majör depresyon, konversiyon bozukluğu ve son olarakta kişilik bozuklukları.
Histrionik Kişilik Bozukluğu’nda Tanı Kriterleri
( Dsm-5’e göre tanı konulabilmesi için 5 veya üstünün bireylerde görülmesi gerekmektedir.)
- İlgi odağı olmak, olmadığı zaman rahatsızlık duyması
- Uygunsuz davranışlar sergilemesi
- Değişkenlik gösteren duygular
- Dış görünüşle ilgi çekmeye çalışma
- Karşıdaki kişiyi etkilemeye çalışarak konuşma ve ayrıntılara girmeden konuşma
- Yapmacık davranışlar, abartılı duygular
- Rahatlıkla etki altına alabilir
- İkili ilişkilerin daha yakın olması gerektiğini düşünür
Histrionik Kişilik Bozukluğu’nda Tedavi
Genellikle psikoterapi yöntemiyle tedavi edilmeye çalışılmaktadır. Terapide kişi olayları hiç yaşanmamış gibi varsaydığı için veya hafızasından sildiği için ilk olarak bilinçaltına yönelilmesi gerekiyor. Hastayı sürekli motive etmek ve onu desteklemek terapide önem taşır. Hastaya ilaç tedaviside uygulana biliyor fakat ilaç tedavisini fazla uzun tutmamaktadır.
Yazar: Feyza COFCOF
..