Güncel dilde yaygın olarak aile içi yasak ilişki anlamında kullanılan ‘ensest’ kavramı, Türkçe’ye Fransızca bir sözcük olan ‘inceste’ten’ türetilerek girmiştir. Fransızca’da inceste, başta aile içi olmak üzere her türden gayrimeşru ilişkiyi ifade eder. Sözcüğün daha eski kaynağı ise Latincedir. Latincede var olan incestus sözcüğü dini referanslı bir sözcüktür ve genel olarak haram, yasak, hududu aşan anlamlarına gelir. ‘-in’ ön eki sözcüğe olumsuz anlam yüklerken, ‘’castus’’ dine uygun, bakir gibi olumlu anlamlar barındırır. Sözcüğün günümüzdeki anlamı ise dinsel referanstan ziyade sosyolojik referanslar içerir.
Dünya düzenine hatta, insanlığın varoluşuna kadar indiğimiz zaman, yalnızca bugün değil, ensestin her dönemde görülen bir vaka olduğunu söyleyebiliriz. Eski Roma, Eski Yunan’da da vardı. Hatta bazı eski toplumlarda anne ikiz bebeklere hamileyse ve bebeklerden biri kız biri erkekse doğduğunda öldürülüyordu, çünkü anne karnında cinsel ilişkiye girdiklerine inanılıyordu. Bazı yerlerde bu şekildeyken bazı yerlerde, Antik Mısır gibi , ensestin dinsel ve siyasal nedenleri vardı. Dolayısıyla ensest en üst sınıfa özgü bir durumdu ve firavun kız kardeşiyle evlenebiliyordu. Mısır gibi ensestin normal karşılandığı başka medeniyetlerde vardı. Hititler ise, kardeşlerin birbiriyle evlenmesini yasaklamış ve yasal yaptırım olarak ölüm cezasını belirlemişti, kardeşler bir yana dursun, birinci derece akrabalığın sonu da ölümdü. Buradan farklı toplumlarda enseste karşı farklı bakış açıları ve yaptırımlar uygulandığını görmekteyiz.
Ensest ve Pedofili Farkları Nelerdir ?
İnsanların ayırt etmekte zorlandığı iki kavram ensest ve pedofilinin farkları konusudur. Bir çocuğun bedeninden zevk alan ve kendi cinsel tatmini için kullanan herkes pedofilidir. Bu, ister eylemsel ister zihinsel temelde olsun hiç önemli değil. Ensest ise birinci dereceden akrabalar arasında, yani nikah düşmeyen, nikahlanması resmen yasak olan kişiler (anne, baba, abi, dede, amca, dayı, üvey anne-baba) arasında yaşanan çocuklara karşı yapılmış cinsel eylemlerdir. Ensest davranış içinde bulunan bir kişi, sadece pedofili olmayabilir, erişkine karşı cinsel eylemde de bulunabilir. Ama bir pedofil, cinsel tatminini sadece çocuklar üzerinden sağlar. Akranıyla ilişkiden zevk almaz, sadece çocuklara karşı cinsel davranışlara yönelir ve yalnızca bundan zevk alır.
Ensest Psikolojik Rahatsızlık Durumu Mudur ? Ensest Hastalık Sayılır mı?
Hasta kavramı, konuyu tehlikeli bir noktaya getirir. Bir kişiye hasta dediğimiz andan itibaren yaptığı eylemi hastalık çatısı altında yaptığını söylemiş oluyorsunuz ve yasal anlamda ceza ehliyeti kavramı giriyor işin içine. O zaman kişiye yaptığı eylemlerden dolayı bir hak tanımış oluyorsunuz. ‘Ben bu eylemi yaptım ama hastayım. Bir hastalıksa o zaman bundan dolayı suçlanamam.’ Savunmasının oluşması çok muhtemeldir.
Ceza ehliyeti kavramına bakacak olursak ; bir kimsenin belirli bir tarihte ve yerde işlediği bir suça ilişkin kusur yeteneğine sahip olmasını ifade eder. Cezai ehliyeti, isnat yeteneğine (kusur yeteneği) göre belirlenir. Bir kimsede cezai ehliyetinin tam olması için isnat yeteneğinin iki unsurunun bir arada bulunması gerekir:
- Algılama Yeteneği: Kişinin işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama, diğer bir deyişle anlayabilme, kavrayabilme yeteneğidir.
- Davranışlarını Yönlendirme (İrade) Yeteneği: Fiilin hukuki anlam ve sonucunu kavrayan kişinin davranışlarını bu algılaması doğrultusunda yönlendirme yeteneğidir. Ceza hukukunda davranışlarını yönlendirme yeteneğine “irade yeteneği” de denilmektedir.
Suç teşkil eden bir fiil işleyen kişinin “algılama” ve “irade” yeteneklerinden birinin bulunmaması veya bu yeteneklerde azalma olması halinde, bu kişinin cezai ehliyetinin tam olmadığı kabul edilir.
Biz enseste veya pedofiliye bir hastalık olarak bakmaya başlarsak, o zaman ceza ehliyeti kavramı devreye girer ve sonuçta bu kişilerin ceza alması ortadan kalkar. Bu sebeple hastalık kavramının kullanılması doğru değildir. Bu davranışlar psikiyatrik yaklaşıma göre parafili ( cinsel sapkınlık) kavramı içinde ele alınıyor. Bu bir davranış bozukluğudur ancak ceza ehliyetini etkileyen bir hastalık kavramı olarak değerlendirilemez.
Ensest ve Taciz vb. Olayların Toplumsal Boyutu
Her ülkenin kırsal-kentsel kesimleri vardır ve bilindiği üzere kentsel şehirde sosyokültürel düzey daha yüksektir bunun sebebi olarak teknoloji ve eğitim olanaklarının fazlalığı diyebiliriz. Bakıldığı zaman üst sosyal sınıflardaki çocuklar belli bir sosyal sermayeyle yetişiyor, aileleri tarafından ciddi eğitimlere tabi tutuluyorlar, kitap okuma oranları daha yüksek. Dolayısıyla alt sosyal sınıflardaki çocuklara göre daha yüksek sosyoekonomik ve kültürel sermayeye sahipler. Alt sosyal sınıftaki çocuk istismarın tacizin ne olduğunu bilemiyor, buna yönelik bir eğitim almamış olabiliyor bu sebeple kandırılması daha kolay. Mesela çocukların kandırılma hikayelerinde çoklukla ‘gel sana şeker vereceğim’ cümlesine rastlanır. Üst sınıftan bir çocuğa sana şeker vereceğim dediğinizde gelmez. Ancak alt sosyal sınıflardakiler o yoksulluk nedeniyle failler için daha kolay avlar. Burdan alt sosyal sınıfın tecavüzcü değil, mağdur olduğunu söyleyebiliriz. Tabi ki de bununla ilgili bir genelleme yapmak her zaman çok doğru değildir.
Ensest Salt Bir Cinsel Sapkınlık Mıdır ?
Ülkemizde hayvanlarla seksi normal gören, aktif eşcinselliği bir sapma olarak değerlendiren bir anlayış mevcut. Oysa modern toplumlarda cinsel hazlar arzu nesnesinin ne olduğuna göre sınıflandırılıyor. İlişkinin ne tarafında olduğunuz değil, neyi arzuladığınız önemlidir. Cinsel kimlik bu tercihe göre belirlenecektir. Aktifte olsan pasifte olsan çocuk arzuluyorsan bu sapmadır, pedofilidir. (Pedofiliyle ilgili detaylı bilgi sitemizde mevcut.) Modern toplumda sapkınlık ölçütü doğumla sonuçlanabilir olan ilişkilerden ne denli uzaklaşıldığına göre belirleniyor. Enseste gelecek olursak bedensel veya biyolojik açıdan cinsel olduğu kabul gören amaçlara aykırı bir durum yok. Sadece toplumun belli kişilerce, yakın akrabalar tarafından yapılacak cinsel yatırımı yasaklaması söz konusu, bu da toplumsal ahlak açısından bir sorun teşkil ediyor.
KAYNAKÇA
Sanay, B. (2018) – Kardeşini Doğurmak
Yazar: Sena KALAZ
Cok iyi 👍