SEROTONİN NEDİR?
Mutluluk hormonu olarak adlandırılan serotonin aslında sinir hücreleri arasındaki iletişimden sorumlu bir nörotransmitterdir. Canlı, mutlu ve zinde görünmenin temelinde serotonin vardır. Serotonin eksikliği ne gibi sorunlara yol açar? sorusuna akla gelen ilk cevap insanda can sıkıntısı ve karamsarlık oluşturmasıdır. Ancak bilinenin aksine mutluluk hormonu değildir. Zevkin, mutluluğun ana kaynağı limbik sistemdir, limbik sisteme zevk veren maddeyse endorfindir. Endorfinin en büyük özelliği rahatlık vermesi ve korteksi (mantığı) devre dışı bırakarak mutluluğa sebep olmasıdır. Serotonin ise pozitif duygular ve olumlu ruh hali oluşturur. Serotonin varsa olumlu düşünürsün, olası kötü sonuç yerine olası iyi sonucu düşündürten serotonindir. Örneğin bir sınava gireceksin ama her konuya çalışmadın, serotoninin fazlaysa ‘Sorular çalıştığım yerlerden gelecek’ diye düşünürsün ancak az ise ‘Eksik konularım var kesin düşük alacağım’ diye düşünüp endişeye kapılırsın. Serotonin hayata olumlu bakabilmeni sağlar. Serotonin kalıtsaldır. Aileden kalıtsal olarak yüksek serotonine sahip insanlar hayata hep olumlu bakabilirler.
SEROTONİN EKSİKLİĞİ NE GİBİ SORUNLARA YOL AÇAR?
Serotonin eksikliği ruhsal sağlığın bozulmasına ve depresyon gibi bir çok rahatsızlığa sebep olabilir. Bu sebeple antidepresanların amacı serotonin miktarını arttırmaktır. Serotonin düzeyini açlık, stress, yorgunluk, ilaç ve ışık başta olmak üzere bir çok faktör bozabilir. Kan şekerinin düşmesi ve stress serotonini düşürmede çok etkilidir. Serotonini yükseltmek içinse bol oksijen almak,peynir, çikolata, domates ve mandalina gibi içinde aminler bulunan gıdalar ve süt ve hindi eti gibi içinde triptofan aminoasidi bulunduran yiyecekler tüketilmelidir.
Serotonin aynı zamanda cinsel eğilime de yön vermektedir. Kadınlarda ise durum biraz daha farklıdır. Kadınlarda östrojen hormonu regl dönemlerinde azalmaya başlar bununla beraber serotonin miktarında azalmalar meydana gelir. (Regl dönemi olan çikolata krizlerinin bilimsel açıklamasını da böylelikle yapmış bulunuyoruz.) Kan damarlarında genişlemeye neden olur ve arkasından migren gelebilir. Serotonin ruh ve beyin sağlığını direkt etkiler buna bağlı olarak iştah, uyku, öğrenme, hafıza ve sosyal yaşantıya da etki eder. Vücutta serotonin eksildikçe iştah problemleri, unutkanlık, uykusuzluk problemleri veya odaklanmada meydana gelen sorunlar sebebiyle öğrenme problemleri yaşanabilir. Uzmanlara göre depresyon, obsesif kompulsif bozukluklar, kaygı, endişe, panik gibi anksiyete sorunları, sinirlilik durumları serotonin eksikliğinde görülebilir. Ancak beyindeki serotonin düzeyi canlı olarak ölçülemediği için direk bu hastalıkların sebebi olarak serotonin gösterilemez . Bu yüzden serotonin eksikliğimi depresyona yoksa depresyon mu serotonin eksikliğine sebep olur sorusa cevap vermek pek mümkün değildir.
Erkek ve Kadınların Serotonin Düzeyleri Aynı Mı?
Bilimsel çalışmalar doğrultusunda erkeklerin serotonin seviyesinin kadınlara göre daha fazla olduğu sonucuna ulaşabiliriz. Yapılan bir çalışmada kadın ve erkeklerin serotonin seviyeleri düşürülmüş sonucunda erkeklerin depresyona karşı daha mücadeleci davrandığı ancak kadınların değişen ruh halleri yüzünden daha olumsuz davranışlar sergilediği gözlemlenmiştir. Serotonin eksikliğinin kadın ve erkeğe göre değişiklik gösterebileceği sonucuna varılmıştır.
EN İYİ DOĞAL 10 SEROTONİN KAYNAĞI NEDİR?
1.Deniz Ürünleri (Ton balığı, İstiridye,Yengeç, Somon)
2. Kırmızı-Beyaz Et (Hindi, Dana, Tavuk)
3.Yumurta
4.Süt Ürünleri (Süt, Peynir, Tereyağı)
5.Sebzeler ( Havuç, Brokoli, Ispanak)
6.Patlamış Mısır
7.Kabuklu Kuruyemişler (Fındık, Badem, Ceviz)
8.Tam Tahıllardaki Kepek
9.İçecekler (Siyah Çay, Yeşil Çay, Kakao)
10.Tohumluklar (Kabak Çekirdeği, Susam Tohumu, Keten Tohumu)
Kaynak
Erbaş, O. (2018 )- Aşk Tutku Hormon Aldatma
Yazar: Sena KALAZ