Şizofreni Rahatsızlığı Nedir ?
Şizofreni; düşünme, algılama ve duygulanım bozuklukları ile ilgili bir beyin ve ruh hastalığıdır. Genellikle genç yaşlarda (15-45) başlamakla birlikte, hastalığın başlamasında ve seyrinde çevresel-psikolojik etkenlerin rolü çok büyüktür. Şizofreni hastalığı kişiyi gerçeklerden alıkoyar, dış dünyadan koparıp kendi iç dünyasında yaşatır aynı zamanda düşünce, idrak ve davranış problemleri ile de kendini göstermektedir. Bütün kronik hastalıklarda olduğu gibi alevlenme ve yatışma dönemleri olur. Bu dönemler genellikle mevsim geçişlerinde ortaya çıkabilmektedir.
Şizofreni Tipleri Nelerdir ?
- Paranoid tip şizofreni
- Desorganize (dağılmış tip) şizofreni
- Katatonik tip şizofreni
- Farklılaşmamış tip şizofreni
- Tortu tip şizofreni
Şizofrenide bazı yanlış inanışlar (damgalama) söz konusudur bunlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz ; şizofrenler tehlikeli ve saldırganlardır, çalışmazlar, ebeveynlerin yanlış tutumlarıyla ortaya çıkar, tembellerdir, karakter zayıflığından dolayı ortaya çıkar, sebebi fazla mastürbasyon yapmaktır, hasta zamanla ağırlaşır.
Şizofrenin Nedenleri Nelerdir ?
Son yıllardaki araştırmalara göre şizofreni hastaları için geçerli olan tek bir neden bulunamamıştır fakat bu hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayan başlıca nedenleri 4 başlık altında inceleyebiliriz.
*Kalıtımsal nedenler
*Beyindeki yapısal değişiklik
*Beyindeki kimyasal madde
*Çevresel faktörler
Şizofreni Belirtileri Nelerdir ?
Şizofreni belirtileri arasında; kendine olan bakım azalır ve özensiz giysiler giyinme, konuşmaları bazen dağınık ve uydurma kelimelerden oluşturma, tekrarlayan hareketler veya hiç hareket etmeme, kendilerine yönelik saldırgan tutumlar sergileyebilirler. Alevlenme döneminde hastada algılama ve düşünce bozukluğu ortaya çıkar. Kişi çevresindekilerin kendisine zarar vereceğine, herkesin kendisi hakkında konuştuğuna, televizyon ve radyodan kendisi için mesajlar geldiğine, başkaları tarafından izlendiğine ve takip edildiğine inanır. Kişi etrafında ses, koku, görüntü olmamasına karşın bunlar varmış gibi algılayabilir. Yatışma döneminde ise, günlük işlerinde keyifsizlik ve isteksizlik söz konusudur. Bize çok basit gelen işler şizofreni hastaları için çok yorucu gelebilir. Çevreleri tarafından bu isteksizlik tembellik olarak algılanabilinir fakat bu şizofreninin en temel belirtilerinden biridir.
Şizofrenilerde madde ve alkol kullanımı hezeyanları arttırabildiği için önerilmez. Bunlarla birlikte kafein, antiasitler, diyet yapıcı ilaçlarda kullanılamamalıdır.
Şizofreni Nasıl Tedavi Edilir ?
Şizofreni, tedavi edilebilinir bir hastalıktır. Hekim kontrolünde düzenli ve uzun süreli ilaç tedavisi şarttır. Şizofrenide kullanılan ilaçlara antipsikotik ilaçlar denmektedir. Her gün ağız yoluyla alınacak ilaçlar olduğu gibi, ilaç kullanımı düzensiz olan hastalar için bir-dört haftada uygulanacak depo iğnelerle de tedavi edilebilinir. Düzenli ilaç kullanımının yanında, gerekirse elektrokonvülslf terapide uygulanabilinir. İlaç tedavisinin etkisi en az iki haftalık süre içerisinde etkisini gösterir. Bu hastalık ne kadar erken fark edilirse ve hastanın tedavisine ne kadar erken başlanırsa hastalığa bağlı fonksiyonel k ülmektedir. Tedavi edilebilinir bir hastalıktır fakat hastaların büyük bir kısmında hastalık tamamen yok olmayabilir. Şizofreni, kişinin çalışma ve sosyal hayatını büyük ölçüde güçleştirir. Bu hastalık dünyada her yüz kişiden birini etkilemektedir.
Yazar: Aşkın EKİN